″Parki w Karkonoszach″

dr Agnieszka Łętkowska, 26 czerwca 2011 18:21



            Krajobraz to termin wieloznaczny i różnorodnie interpretowany. W ogólnym ujęciu określa on widok. W aspekcie przyrodniczym stanowi on zbiór przestrzennych, naturalnych i różnych ekosystemów wyróżniających określony teren. Obszar regionu jeleniogórskiego charakteryzuje się bardzo zróżnicowaną rzeźbą terenu i dużym bogactwem przyrodniczym. Obok siebie występują różne ekosystemy – leśne, łąkowe, wodne, a całość ukazuje piękno otaczającej nas przyrody. Powiązane są one wzajemnymi zależnościami umożliwiającymi utrzymanie stabilności ekosystemów i zachodzących na tych terenach procesów ekologicznych, a poprzez to zachowanie bioróżnorodności. Z tego też względu są one cenne i należy je chronić.


             Na terenie regionu jeleniogórskiego znajdują się dwa parki krajobrazowe tj. Park Krajobrazowy Doliny Bobru i Rudawski Park Krajobrazowy. Stanowią one formę ochrony przyrody, której celem jest zachowanie i popularyzacja wartości przyrodniczych, historycznych i kulturowych oraz walorów krajobrazowych danego terenu w warunkach zrównoważonego rozwoju.
Na listy gatunków roślin i zwierząt wpisywanych jest coraz więcej gatunków zagrożonych wyginięciem. Rozwój cywilizacji, mimo ostatnio dużych restrykcji związanych z ochroną środowiska, jest bardzo duży i nadal w znaczący sposób oddziaływuje na przyrodę i proces w niej zachodzące. Skutki tych zmian odczuwamy regionalnie i globalnie. Dlatego też bardzo ważne jest abyśmy dbali o to co mamy, pielęgnowali to i w jak najmniejszym stopniu szkodzili środowisku w którym żyjemy, spędzamy wolne chwile i poznajemy przyrodę.
Obszar Pogórza Sudeckiego i Sudetów to malowniczy teren, gdzie z każdego zakątka rozpościera się piękny widok – piękny krajobraz, który szczególnie teraz wiosną urzeka nas soczystą zielenią budzącej się roślinności i kolorowymi kwiatami. Wędrując po wyznaczonych szlakach turystycznych na terenie parków krajobrazowych możemy osobiście przekonać się o bogactwie przyrodniczym, a w wyznaczonych punktach widokowych podziwiać wspaniałe krajobrazy.

            Park Krajobrazowy Doliny Bobru – powstał w 1989r., położony w Sudetach Zachodnich na terenie powiatu jeleniogórskiego, lwóweckiego i złotoryjskiego, główną osią hydrograficzną parku jest rzeka Bóbr o długości 38 km pomiędzy Jelenią Górą a Lwówkiem Śląskim. Powierzchnia parku wynosi 10 943 ha, a otuliny 12 552 ha. Największe wzniesienie na terenie parku – Siedlęcinka 495m n.p.m. Park charakteryzuje się bogatymi i zróżnicowanymi siedliskami leśnymi, nieleśnymi i terenami użytkowanymi rolniczo. W ekosystemach leśnych dominuje świerk, dąb, brzoza. Do najciekawszych ekosystemów nieleśnych można zaliczyć zbiorowiska naskalne, źródliskowe, szuwarowe, roślin wodnych, łąkowe i pastwiskowe. Do rzadkich gatunków roślin objętych ochrona należą m.in. wiciokrzew pomorski, tojad pstry, kruszczyk błotny, goryczka krzyżowa. Rzeka Bóbr jest środowiskiem pstrąga, natomiast w jeziorach występują szczupaki, leszcze, okonie, liny, karpie, sandacze. Na terenie parku można spotkać m.in. puchacza, sóweczkę, derkacza, zimorodka, dzięcioła średniego. Szczególną osobliwością jest duża kolonia nocka dużego na strychu kościoła św. Mikołaja we Wleniu. Na terenie parku wyznaczone są dwa obszary Natura 2000 – Ostoja nad Bobrem i Panieńskie Skały. Największe atrakcje krajoznawcze to m.in. ,,Lwóweckie Skały” w Lwówku Śląskim czy masyw skalny ,,Wieżyca” w Borowym Jarze. Główne walory historyczno-kulturowe tego obszaru to m.in. założenie zamkowe na Górze Zamkowej koło Wlenia, Wieża Rycerska w Siedlęcinie z malowidłami ściennymi o tematyce dworskiej, kamienne krzyże pokutne z XIV-XVI w. w Czernicy, Kleczy, Pławnej, Nielestnie, Strzyżowcu i we Wleniu, założenia pałacowo-parkowe w Maciejowcu, Dębowym Gaju, Przeździedzy, Nielestnie oraz na Wleńskim Gródku we Wleniu. Istotnym elementem parku są liczne obiekty wodne służące ochronie przeciwpowodziowej i celom energetycznym – zapory, jazy i elektrownie wodne. Najczęściej wybieraną formą turystyki na terenie parku jest turystyka wędrowna – piesza, rowerowa oraz rekreacyjna związana ze zbiornikami wodnymi w Pilchowicach i Wrzeszczynie.

Wybrane ciekawe trasy turystyczne na terenie parku krajobrazowego:
- Borowy Jar (Jelenia Góra – Wzgórze Krzywoustego, elektrownia Bobrowice III, schronisko Perła Zachodu, Jezioro Modre, elektrownia Bobrowice II, Siedlęcin - Wieża Rycerska)
- Jezioro Pilchowickie (Wrzeszczyn – elektrownia, Wzgórze Stanek, Zapora – elektrownia Pilchowice)
- Wleński Gródek (Wleń, Rezerwat Góra Zamkowa, Góra Gniazdo, Wietrznik, Kaczmarka, Radomice)

            Rudawski Park Krajobrazowy – powstał w 1989r., położony na pograniczu Sudetów Zachodnich i Środkowych na terenie powiatu jeleniogórskiego, kamiennogórskiego i jaworskiego. Powierzchnia parku wynosi 15 705 ha, a otuliny 6 600 ha. Najwyższe wzniesienie na terenie parku – Skalnik 945m n.p.m. Park charakteryzuje się zróżnicowanymi zbiorowiskami przyrodniczymi – tereny łąkowe i pastwiskowe oraz ziołorośla z licznymi stanowiskami rzadkich i chronionych gatunków roślin w okolicach Raszowa, Pisarzowic, Rędzin i Ogorzelca, obszary leśne z dominującymi gatunkami świerka, brzozy, modrzewia, buka, jawora, sosny czy jesiona, torfowiska w okolicach Janowic Wielkich (Trzcińskie Mokradła). Fauna parku liczy 203 gatunków kręgowców, głównie ptaki, następnie ssaki, ryby, płazy, gady. Szczególnie bogata ornitofauna związana z siedliskami wodno-błotnymi występuje na stawach hodowlanych w Bukowcu i Karpnikach. Na terenie parku wyznaczone są obszary Natura 2000 – Rudawy Janowickie, Góry i Pogórze Kaczawskie, Stawy Karpnickie oraz Trzcińskie Mokradła. Największe atrakcje krajoznawcze parku to duże zróżnicowanie morfologii grzbietów górskich i liczne wzniesienia oraz towarzyszące im skałki bądź grupy skalne np. Góry Sokole, Starościńskie Skały, Skalny Most. Główne walory historyczno-kulturowe tego obszaru to m.in. ruiny piastowskiego zamku Bolczów, pozostałości zamku Sokolec na zboczu Krzyżnej Góry, założenia pałacowo-parkowe w Bukowcu, Łomnicy, Karpnikach i Wojanowie, zabytki architektury sakralnej w Janowicach Wielkich, Kowarach, Wieściszowicach, Bukowcu, Karpnikach. Najczęściej wybieraną formą turystyki na terenie parku jest turystyka krajoznawcza – piesza, rowerowa, narciarstwo biegowe, wspinaczka oraz rekreacyjna związana z dobrze rozwiniętą bazą noclegową – gospodarstwa agroturystyczne, pensjonaty, schroniska. Na terenie parku i jego otuliny wytyczono ogółem 152 km szlaków turystycznych.

Wybrane ciekawe trasy turystyczne na terenie parku krajobrazowego:
- Sokoliki (Przełęcz Karpnicka, schronisko Szwajcarka, Krzyżna Góra, Husyckie Skały, Sokolik Duży)
- Kolorowe Jeziorka (Wieściszowice, Purpurowe Jeziorko, Błękitne Jeziorko, Zielony Stawek, Wielka Kopa, Rędziny)
- Jeleniogórskie Pałace i Zamki (Bukowiec, Mysłakowice, Karpniki, Łomnica, Wojanów)


Serdecznie zapraszamy do odwiedzenia terenów atrakcyjnych przyrodniczo, krajobrazowo i turystycznie na terenie jeleniogórskich parków krajobrazowych. Mapki parków i szczegółowe informacje na ich temat dostępne są na stronie internetowej Dolnośląskiego Zespołu Parków Krajobrazowych - www.dzpk.pl

Nowa ścieżka przyrodnicza przy Ośrodku Edukacyjnym Dolnośląskiego Zespołu Parków Krajobrazowych w Jeleniej Górze/Sobieszowie, ul. Kamiennogórska 2 – to liczne gatunki roślin zielnych, krzewów i drzew, ekspozycja geologiczna, oczko wodne, ścieżka zmysłów, stanowisko segregacji odpadów. O walorach przyrodniczych jeleniogórskich parków krajobrazowych – Rudawskim i Doliny Bobru, charakterystycznych dla tych terenów zwierząt i ptaków, gospodarce leśnej i znaczeniu lasu dla życia, zjawiskach przyrodniczych i pogodowych można przeczytać na ustawionych w ogrodzie dydaktycznym tablicach i pulpitach informacyjnych. Poszczególne stanowiska są opisane i opatrzone kolorowymi zdjęciami. Całość terenu wyposażona jest w małą architekturę ogrodową umożliwiającą odpoczynek. W jednym miejscu można zasięgnąć specjalistycznej wiedzy i zobaczyć praktyczne działania wykorzystywane w edukacji ekologicznej na temat ochrony przyrody - wstęp wolny - serdecznie zapraszamy. Dolnośląski Zespół Parków Krajobrazowych Oddział Jelenia Góra.

Krajobrazy Jeleniogórski