″Parki Krajobrazowe″

dr Agnieszka Łętkowska , 26 czerwca 2011 19:03








          Parki krajobrazowe to jedna z kilku form ochrony przyrody, obok parków narodowych, rezerwatów przyrody, obszarów chronionego krajobrazu, obszarów Natura 2000, pomników przyrody itd. Celem ochrony przyrody na takich terenach jest utrzymanie stabilności ekosystemów i procesów ekologicznych, zachowanie bioróżnorodności, dziedzictwa geologicznego, zapewnienie ciągłości istnienia gatunków roślin, zwierząt i grzybów wraz z ich siedliskami oraz ochrona walorów krajobrazowych, jak również szeroko rozumiana edukacja w dziedzinie ochrony przyrody. Ustawą wyznaczającą ramy prawne dotyczące ochrony przyrody i działalności administracyjnej w tym zakresie jest ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004r.
Parki krajobrazowe obok podstawowych wartości przyrodniczych i krajobrazowych na swoim obszarze chronią również wartości historyczne i kulturowe. Dolny Śląsk jest terenem bardzo zróżnicowanym pod względem budowy geologicznej, flory i fauny, krajobrazu, obszarów leśny i łąkowych oraz tradycji kulturowych. Ta duża różnorodność ekosystemów obrazujących występowanie wielu rzadkich i chronionych gatunków zwierząt i roślin ma swoje odzwierciedlenie w zróżnicowaniu i charakterze poszczególnych dolnośląskich parków krajobrazowych. Są to tereny nizinne, podgórskie i górskie, starorzecza, naturalne zbiorniki wodne, kompleksy leśne, wrzosowiska i torfowiska itd. Stanowią one na danym terenie złożony kompleks promujący z jednej strony to co przyroda sama stworzyła, a z drugiej strony umożliwiający działalność gospodarczą człowieka, jednakże w pełnej harmonii ze środowiskiem. Głównym założeniem parków krajobrazowych jest ochrona, ale ochrona mająca na uwadze zrównoważony rozwój tych obszarów. Dokumentami określającymi zasady funkcjonowania poszczególnych parków krajobrazowych są plany ochrony parku określane na okres 20-lat.

            Plany te uwzględniają charakterystykę poszczególnych obszarów oraz zasady postępowania w zakresie korzystania z nich. Opracowywane są one w uzgodnieniu z właściwymi miejscowo radami gmin w sprawach dotyczących infrastruktury technicznej, zagospodarowania turystycznego, sposobu użytkowania gruntów, eliminacji lub ograniczenia zagrożeń zewnętrznych oraz ustaleń do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, w odniesieniu do nieruchomości niebędących własnością Skarbu Państwa. Wszelkie powyższe ustalenia dotyczą utworzenia parku krajobrazowego, jak i zmiany jego granicy lub likwidacji. Kompletne i uzgodnione plany zawierające charakterystykę i ocenę stanu przyrody, identyfikację i ocenę istniejących oraz potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych, charakterystykę i ocenę uwarunkowań społecznych i gospodarczych, analizę skuteczności dotychczasowych sposobów ochrony oraz charakterystykę i ocenę stanu zagospodarowania przestrzennego zatwierdzane są przez Sejmik Województwa. Teren parku krajobrazowego wyznacza jego granica, a wzdłuż niej może być wyznaczona otulina – strefa ochronna w celu zabezpieczenia obszaru przed zagrożeniami zewnętrznymi wynikającymi z działalności człowieka. Granice parku krajobrazowego oznaczone są tablicami informacyjnymi, a na jego terenie umieszczone są plansze edukacyjne podkreślające cenne walory przyrodnicze i krajobrazowe danego obszaru. Dodatkowym elementem, jednostki administrującej parkami krajobrazowymi na Dolnym Śląsku, jest szeroka oferta edukacyjna zajęć ekologicznych (terenowe, stacjonarne, konkursy, pokazy filmowe, akcje informacyjne, imprezy promocyjne) prowadzona przez pracowników Dolnośląskiego Zespołu Parków Krajobrazowych zarówno na terenie parków krajobrazowych, jak i w Ośrodka Edukacyjnych należących do jednostki we Wrocławiu, Myśliborzu czy Jeleniej Górze.

Parki krajobrazowe województwa dolnośląskiego: Park Krajobrazowy Doliny Baryczy, Park Krajobrazowy Doliny Jezierzycy, Przemkowski Park Krajobrazowy, Park Krajobrazowy Doliny Bystrzycy, Ślężański Park Krajobrazowy, Park Krajobrazowy Doliny Bobru, Park Krajobrazowy Chełmy, Rudawski Park Krajobrazowy, Książański Park Krajobrazowy, Park Krajobrazowy Sudetów Wałbrzyskich, Park Krajobrazowy Gór Sowich, Śnieżnicki Park Krajobrazowy.

Dolnośląski Zespół Parków Krajobrazowych (DZPK) – wojewódzka samorządowa jednostka organizacyjna z siedzibą we Wrocławiu, posiadająca trzy oddziały w terenie: Jelenia Góra, Wałbrzych, Legnica oraz realizująca szeroki program edukacyjny z zakresu ochrony przyrody. Celem działania jednostki jest zapewnienie kompleksowej ochrony terenów podległych parków krajobrazowych zgodnie z obowiązującymi przepisami w zakresie ochrony przyrody i środowiska, planami ochrony parków oraz zasadami ekorozwoju – www.dzpk.pl dr Agnieszka Łętkowska